In het kader van het project Mei it ferline foarút (Met het verleden vooruit) hebben Werkend Landschap en Landschapsbeheer Friesland in 2022 een nieuwe methodiek ontwikkeld. Met deze methodiek wordt met behulp van landschapshistorisch- en ontwerpend onderzoek het verleden van een gebied schematisch in kaart gebracht. Wij noemen dit: de Chronologica van het landschap. De uitkomst van de methodiek is een set van inspiratiebeelden die helpt om met een frisse blik naar de toekomst te kijken. De methodiek is herhaalbaar en opschaalbaar en daardoor van grote waarde om met kennis van het verleden naar de toekomst te kijken. Dit helpt beleidsmakers, bestuurders en grondeigenaren bij de ontwikkeling van een toekomstplan voor hun gebied.
Het Nederlandse cultuurlandschap is de vergaarbak waarin vele ruimtelijke vraagstukken samenkomen. Denk alleen al aan de huidige klimaatopgaven en het vraagstuk van de landbouwtransitie. Hoe zorgen we ervoor dat cultuurlandschappen hun kwaliteiten behouden (en versterken) en tegelijkertijd voorzien in de behoeften van de moderne tijd? In onze methodiek hebben we hier een hulpmiddel voor ontwikkeld: de Chronologica. We zijn van mening dat vooruit navigeren meer is dan alleen vooruitkijken (en ageren op trends). Met de Chronologica zetten we de historische kwaliteiten van cultuurlandschappen op een rijtje. Via de lange lijnen uit het verleden puzzelen we vervolgens aan prototypes van toekomstige landschappen. In die prototypes is de historische logica van het landschap de inspiratiebron, maar een toekomstbestendige en door de bewoners gedragen inrichting van de leefomgeving het einddoel.
De Chronologica is een werk- en weergavemethode die gebruikt kan worden om diverse complexe landschapsvraagstukken op een gestructureerde manier aan te vliegen èn te verbeelden. Een serie van modulaire (digitale) posters, waarbij begrip van het landschapsverleden als onomstotelijke basis geldt. Omdat de gelaagdheid van het landschap chronologisch gestapeld is, is ervoor gekozen om dit in de methode ook door te voeren; hierdoor worden het uiterlijk en de gesteldheid van het huidige landschap automatisch zichtbaar als een logisch gevolg van ontwikkelingen in het verleden.
>Landschapsbeheer Friesland
Dennis Worst
Marten Braaksma
>It Fryske Gea
Stefien Smeding
>Werkend Landschap
Peter Hermens
Kai van Reenen
Provincie Friesland
De methodiek is toepasbaar op verschillende schaalniveau's
